Takie wnioski można wysnuć na podstawie Monitoringu Ptaków Polski koordynowanego przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, który umożliwia ocenę stanu krajowej populacji chronionych gatunków z uwzględnieniem obszarów chronionych sieci Natura 2000. Podstawę wyników badań stanowią rozbudowane pomiary i obserwacje.

Program jest realizowany we współpracy z organizacjami pozarządowymi i instytucjami naukowymi: Ogólnopolskim Towarzystwem Ochrony Ptaków, Muzeum i Instytutem Zoologii PAN, Komitetem Ochrony Orłów, Stowarzyszeniem Ochrony Sów oraz Polskim Towarzystwem Ochrony Przyrody „Salamandra”.

Rezultatom wnikliwego monitoringu została poświęcona wydana w tym roku publikacja „Trendy liczebności ptaków w Polsce”, która objęła aż 194 lęgowych, zimujących lub przelotnych populacji ptaków występujących na terenie naszego kraju w latach 2000-2017. Monitoring dotyczył ptaków krajobrazu rolniczego, ptaków leśnych, ptaków wodnych oraz innych grup takich jak m.in. ptaki drapieżne, sowy czy żurawie.

Liczenia ptaków były wykonywane w ramach 25 oddzielnych programów jednostkowych. Uzyskiwane dane pozwalały na ocenę wskaźników pod kątem: liczebności, rozpowszechnienia, a nawet produktywności – w przypadku kilku wybranych gatunków. W dłuższej perspektywie, umożliwi to szczegółową analizę zmian liczebności i stanu ochrony gatunków ptaków na potrzeby planowania skutecznej ochrony krajowej awifauny.

Podczas, gdy wskaźnik liczebności 34 rozpowszechnionych ptaków terenów leśnych i zadrzewionych  wzrósł w latach 2000-2016 o 30%, zintegrowany wskaźnik liczebności 25 pospolitych ptaków krajobrazu rolniczego zmniejszył się o 20%.

–Uważam, że do wzrostu liczebności ptaków terenów leśnych przyczynia się stosowanie w gospodarce leśnej, prowadzonej przez Lasy Państwowe, zasad ochrony różnorodności biologicznej. Zasady te zostały określone w Instrukcji Ochrony Lasu i Zasadach Hodowli Lasu i zobowiązują leśników do realizacji zadań w tym zakresie – ocenia naczelnik Wydziału Ochrony Lasu RDLP w Lublinie, Dariusz Piasecki.

Wśród tych zadań można wymienić chociażby: zachowanie i odtwarzanie cennych fragmentów środowiska przyrodniczego, takich jak torfowiska, murawy, łąki śródleśne, cieki i zbiorniki wodne, tworzenie lub poprawianie warunków bytowania w środowisku leśnym organizmów chronionych, zachowanie lub kształtowanie ekotonów, ochronę runa leśnego czy też pozostawianie w lesie drzew biocenotycznych np. drzew dziuplastych i drzew martwych.

–Takie działania przyczyniają się do poprawy warunków bytowania ptaków w środowisku leśnym, co przekłada się na wzrost liczebności ptasich populacji charakterystycznych dla tych terenów, m.in. siniaka, kapturki, zniczka, pleszki, paszkota czy śpiewaka. Istotne znaczenie ma również funkcjonowanie na obszarach leśnych wielu obszarów chronionych: rezerwatów przyrody, obszarów Natura 2000, użytków ekologicznych, stref ochronnych, parków krajobrazowych i obszarów chronionego krajobrazu – tłumaczy naczelnik Piasecki.

Na uwagę zasługuje fakt, że wśród gatunków klasyfikowanych jako narażone na podwyższone ryzyko wymarcia, nie ma ani jednego ptaka leśnego. Najsilniej zagrożone gatunki, objęte monitoringiem, są związane z krajobrazem rolniczym, w mniejszym stopniu z ekosystemami wodnymi i rozległymi obszarami bagiennymi.